متن جایگزین تصویر به چه درد می‌خورد؟

هر جزء از وبسایت در زبان HTML دارای ویژگی‌هایی است که به شناسایی آن جزء در کد وبسایت کمک می‌کند. متن جایگزین تصویر (Image Alt text) یا alt text یکی از ویژگی‌ها یا attribute های هر عکس است که توضیح متنی مختصری دربارهٔ آن عکس می‌دهد. به‌طور معمول وقتی عکس نمایش داده می‌شود، این متن دیده نمی‌شود اما در پس آن عکس وجود دارد. نوشتن این متن کوتاه و قرار دادن آن برای هر عکس از صفحهٔ سایت کمک مهمی به بهبود رتبهٔ سئوی آن صفحه می‌کند.

به خاطر داشته باشید که اگر طراحی سایت انجام داده‌اید و می‌خواهید رتبهٔ سئوی سایت خودتان را بهبود دهید، برای هر عکس از صفحه‌های سایت یک متن جایگزین مناسب و مرتبط با عکس انتخاب کنید تا دسترسی‌پذیری وبسایت‌تان خوب باشد. در ادامه به توضیح این متن و اهمیت آن می‌پردازیم.

متن جایگزین تصویر چه اهمیتی دارد؟

شاید به نظر برسد که متنی که نه دیده می‌شود و نه توسط کاربر خوانده می‌شود، هیچ تآثیری در سئو ندارد یا کمکی به انتقال پیام در محتوا نمی‌کند. باید بگوییم که اکثر اوقات این متن در افزایش اثربخشی محتوا کمکی نمی‌کند اما باید دقت کنیم که افرادی (یا چیزهایی!) هستند که این متن را می‌فهمند و برای آن‌ها مهم است که متن جایگزین تصویر برای تصاویر صفحهٔ شما وجود دارد یا خیر!

افزایش دسترسی‌پذیری (Accessibility)

یک دسته، افراد نابینا یا کم‌بینا هستند. به عنوان اولین فایدهٔ متن جایگزین تصویر باید بدانیم که دسترسی افراد کم‌بینا و نابینا به صفحهٔ وبسایت شما با وجود چنین متنی تسهیل می‌شود. این افراد معمولا از صفحه‌خوان (Screen Reader) استفاده می‌کنند که تمام متن صفحه را می‌خواند. اما یک عکس را چطور می‌توان خواند؟! صفحه‌خوان از کد HTML آن عکس که متن جایگزین را در دل خود دارد استفاده کرده و آن متن را به‌جای عکس می‌خواند! این‌طوری فردی که نمی‌تواند عکس را ببیند هم متوجه می‌شود که عکسی در نوشته وجود دارد که چیزی را توصیف کرده است.

دستهٔ دیگر همین آدم‌های معمولی هستند، وقتی که اینترنت ضعیف مانع از بارگذاری کامل عکس می‌شود! یا به هردلیل دیگر (مثلا مشکل در جاوااسکریپت مرورگر) عکس‌های یک صفحه را نمی‌توانند ببینند. همهٔ ما در ایران تجربهٔ اینترنت ضعیف را داشته‌ایم و می‌فهمیم که ندیدن یک عکس به‌هیچ‌وجه خوشایند نیست. اوضاع وقتی بدتر می‌شود که شما کلی پول طراحی سایت داده باشید اما عکس‌های سایت شما بخاطر طراحی ضعیف صفحه قابل رؤیت نباشند! همهٔ این‌ها نشان می‌دهد که صرف چند دقیقه برای نوشتن جمله‌ای که عکس شما را توصیف کند، جای دوری نمی‌رود!

دیده شدن در جست‌وجوی تصاویر گوگل

داشتن عکس در یک نوشته به راحت‌تر خوانده شدن آن کمک می‌کند. معمولا نوشته‌هایی که عکس ندارند یا نسبت به طول متن از عکس‌های کمی استفاده کرده‌اند، بعد از کمی خواندن خسته‌کننده می‌شوند. به همین خاطر همیشه پیشنهاد می‌شود که در طول نوشته از عکس‌ها و المان‌های بصری دیگر استفاده شود. یک آمار جالب از وبسایت orbitmedia نشان می‌دهد که داشتن ۱۰ عکس یا بیشتر در نوشته‌های بلاگ، باعث افزایش ۳۹ درصدی بازدهی متن می‌شود!

از طرف دیگر مدت‌هاست که گوگل امکان جست‌وجو در تصاویر را نیز ارائه می‌دهد. چطور گوگل در این حجم عظیم تصاویر جست‌وجو می‌کند؟ یکی از راه‌های ساده این است که متن جایگزین تصویر را بررسی کند و کلیدواژهٔ جست‌وجو شده را در آن بیابد. با این فرض، گذاشتن عکس در نوشته همچنین می‌تواند صفحهٔ شما را در نتایج جست‌وجوی تصویری گوگل نشان دهد؛ البته به شرطی که متن جایگزین تصویر درستی انتخاب کرده باشید. پس این متن می‌تواند عاملی باشد تا از گوگل ترافیک بیشتری بگیرید. 

بهبود رتبهٔ سئو

یکی دیگر از چیزهایی که بدون وجود متن جایگزین تصویر نمی‌تواند بفهمد که عکس شما در مورد چیست، خزنده‌های گوگل (Crawler) هستند! نوعی کد کامپیوتری که فقط یک هدف در زندگی جاودان خود دارد: جمع‌آوری اطلاعات صفحه‌های وب! با همین اطلاعات است که رتبه بندی سایت در گوگل معنا پیدا می‌کند. البته بعضی عقیده دارند که نوشتن متن جایگزین تصویر نوعی وقت تلف کردن است چون تأثیر این متن نزدیک به صفر است. دلایل خوبی وجود دارد که آن عده، خیلی درست نمی‌گویند! 

متن alt از لحاظ سئو نیز اهمیت دارد. برای موتورهای جست‌وجو، کاربرپسند بودن صفحه‌های وب اولویت اول است. مثلا سرعت بیشتر بارگذاری صفحه یک عامل تعیین‌کننده در رتبهٔ سئوی وبسایت است. به همین صورت، نوشتن محتوای خوب و تلاش برای پاسخ دادن به کاربر نیز جنبهٔ دیگری از اهمیت دادن به کاربر است. داشتن متن جایگزین تصویر یکی از مواردی است که گوگل آن را به معنای اهمیت دادن به کاربران مختلف تلقی می‌کند و در نتیجه به بهبود سئوی وبسایت شما منجر می‌شود.

از طرف دیگر، تکمیل بودن ویژگی‌های هر قسمت از صفحهٔ شما از نظر گوگل بسیار بااهمیت است. این یعنی شما برای خزنده‌های گوگل اهمیت قائل شده‌اید و اطلاعات بیشتری را در اختیار آن‌ها قرار داده‌اید. هر قدر اطلاعات کد html سایت شما برای گوگل کامل‌تر و بامعنی‌تر باشد، به درک بهتر گوگل از صفحه‌های شما کمک می‌کند و در نتیجه گوگل سایت شما را بیشتر دوست می‌دارد! ما در طراحی قسمت‌های مختلف ویترین به این عوامل دقت کرده‌ایم. شما نیز هنگام اضافه کردن عکس به نوشته‌های خود، متن جایگزین را در نظر داشته باشید. این متن به گوگل هم کمک می‌کند که بدون استفاده از ابزارهای پیچیدهٔ پردازش تصویر، به‌سرعت بفهمد که عکس شما به محتوای صفحهٔ شما چقدر مرتبط است.

متن جایگزین تصویر در صفحه‌های ویترین

ابزار سئوی ویترین جنبه‌های مختلف صفحهٔ شما مثل کلیدواژه کانونی و موارد دیگر را بررسی می‌کند اما در حال حاضر امکان بررسی داشتن متن جایگزین تصویر در هر صفحه وجود ندارد. البته ناامید نشوید! وقتی از سکشن «متن» در صفحه‌ساز ویترین استفاده می‌کنید، برای هر تصویر می‌توانید متن جایگزین تصویر را به صورت زیر مشخص کنید:

همچنین در سکشن‌های دیگر مثل «دسترسی سریع» قابلیت نوشتن این متن برای عکس را دارید.

چگونه یک متن جایگزین تصویر خوب بنویسیم؟

همان‌طور که گفتیم گوگل و افرادی که نمی‌توانند عکس صفحهٔ شما را ببینند با استفاده از متن جایگزین تصویر متوجه می‌شوند که عکس در مورد چیست و چقدر به محتوای متنی صفحه نزدیک است. برای نوشتن متن جایگزین تصویری که خوب باشد به این نکات دقت کنید:

• کلیدواژهٔ کانونی متن را در متن alt قرار دهید. این کار نشان می‌دهد که اجزای نوشته از جمله عکس‌ها به هم مرتبط هستند و در بهبود سئوی وبسایت شما موثر است. البته زیاده‌روی نکنید! اگر واقعا عکس شما هیچ ربطی به کلیدواژهٔ متن ندارد یا عکس را عوض کنید یا حقیقت را در متن جایگزین تصویر بنویسید!
• دقت کنید که متن شما از حدود ۱۰۰ کاراکتر بیشتر نشود. همان‌طور که عکس در یک نگاه اطلاعات را منتقل می‌کند، متن شما هم باید در کوتاه‌ترین زمان خوانده شود. (البته اگر دیده شود!) پس کوتاه بنویسید ولی یادتان باشد از آن طرف بام هم نیفتید! هیچ عکسی با یک کلمه توصیف نمی‌شود.
• عکس را درست و دقیق توصیف کنید. از کلی‌گویی پرهیز کنید. سعی کنید طوری بنویسید که وقتی چشمتان را می‌بندید بتوانید تصویر را مجسم کنید.
• برای هر عکس حتما متن داشته باشید و دقت کنید هیچ دو عکسی متن یکسان نداشته باشند. اگر می‌خواهید عنوان سئو صفحه را برای همهٔ عکس‌ها عینا تکرار کنید، بهتر است متن alt را خالی بگذارید!
• اگر در صفحه از عکس به عنوان دکمه (یعنی چیزی که قابل کلیک باشد و لینک داشته باشد) استفاده کرده‌اید، برای آن هم باید از متن جایگزین تصویر استفاده کنید.

نتیجه

با اینکه تأثیر داشتن متن جایگزین تصویر در سئو کمتر از موارد مهم دیگر مثل توضیحات متا تلقی می‌شود اما در این نوشته دانستیم که بی‌توجهی به آن هم می‌تواند برای رتبهٔ سایت در گوگل گران توان شود. اگر به‌دنبال راهی هستید که خیالتان را از سئوی فنی سایت راحت کند، ویترین را امتحان کنید.