نیچ مارکتینگ و مثالهای کاربردی از آن
ساخت و ارسال کارتنهای بستهبندی برای اسبابکشی! این عنوان یکی از کسبوکارهايي هست که این روزها تو يه جايي از این کشور در حال فعالیته و درآمد کسب میکنه. چیزی به این سادگی که شاید هرگز به عنوان یک کسبوکار به ذهن ما نمیرسید اما مشتریان پروپاقرصی داره! فعالیتی که صاحبان این کسبوکار در حال انجام اون هستن، چیزیه که در بین بازاریابان به عنوان نیچ مارکتینگ شهرت داره و به عنوان یک روش عالی برای کسب درآمد و برندسازی در مدت زمان کوتاه شناخته میشه.
همراه ما باشید تا در این مطلب به معرفی نیچ مارکتینگ بپردازیم، با انواع نیچ مارکتینگ آشنا بشیم و ببینیم مزایا و معایب نیچ مارکتینگ تو چی هست.
نیچ مارکتینگ چیست؟
برای تعریف نیچ مارکتینگ اجازه بديد قبل از هر چیزی به تعریف نیچ یا نیش بپردازیم و ببینیم در اصل این کلمه به خودی خود چه معنایی داره و تو ترکیب با مارکتینگ به چه هدفی قراره برسه. نیچ در زبان انگلیسی به معنی تو رفتگی در دیوار یا طاقچه هست و به شکلی عامتر «گوشه» یا «جاویژه» هم ترجمه میشه.
به همين ترتيب نيچ یا نیش مارکتینگ هم به همین ترتیب بازاریابی گوشهای (یا بازارابی جاویژه) معنی میده و به نوعی از بازاریابی اشاره داره که روی یک گوشهٔ خاص از یک بازار بزرگ تمرکز میکنه. اگر بخوایم یکم دقیقتر و علمیتر نیچ مارکتینگ رو تعریف کنیم میتونیم این طور توضیح بدیم:
نیچ مارکتینگ نوعی استراتژی بازاریابیه که سعی میکنه با تمرکز روی یک بازار هدف منحصربه فرد، در مدت زمان کمی به موفقیت و سوددهی برسه. در این نوع بازاریابی شما به جای تمرکز روی یک بازار بزرگ و تامین نیازهای اونها، روی یک بازار کوچک اما ویژه و خاص (که به اون نیچ مارکت میگیم) تمرکز میکنید و خدمترسانی خودتون رو به این گروه از افراد محدود میکنید
در نیچ مارکتینگ شما روی بخشی از بازار دست میگذارید که هنوز رقیبهای بزرگتر، از وجود اون باخبر نیستن یا اینکه نتونستن نیازهای اون بخش از بازار رو بهدرستی برطرف کنن. به این گوشهٔ دنج از بازار، نیچ مارکت گفته ميشه. هدف اصلی در نیچ مارکتینگ اینه که در یک بازار کوچيک، تبدیل به شرکتی بزرگ و برند بشید.
مثالهایی از نیچ مارکتینگ
هیچ چیز به اندازهٔ مثالهایی از دنیای واقعی نمیتونه ما رو با مفهوم دقیق نیچ مارکتینگ آشنا کنه. علاوه بر کارتن بستهبندی مخصوص اسبابکشی که اول مقاله گفتیم، در ادامه دو مثال خوب و مشهور از نیچ مارکتینگ در ایران و آمریکا معرفي ميكنيم و میبینیم این برندها چطور با یک نیازسنجی دقیق بازار، تونستن یک کسبوکار موفق راهاندازي كنن.
فروشگاه لفتیز؛ بهشت چپدستها
فروشگاه لفتیز (Lefty's) یکی از مثالهای شناخته شده در مبحث نیچ مارکتینگ هست. این فروشگاه با بررسی بازار به این نتیجه رسید که مغازهای مخصوص چپدستها وجود نداره و تمام محصولات موجود در بازار برای استفادهٔ راستدستها طراحی شدن! به همین دلیل این فروشگاه تصمیم گرفت محصولاتی ویژهٔ استفاده توسط افراد چپدست بسازه و با تأسیس یک فروشگاه ویژهٔ این افراد، نیازهای این گروه از جامعه رو پوشش بده.
کتاب هدهد؛ مرجع تخصصی فراوردههای فرهنگی کودک و نوجوان
فروشگاه اینترنتی و حضوری کتاب هدهد در زمینهٔ کتاب و کالاهای فرهنگی برای ردهٔ سنی کودکان و نوجوانان فعالیت میکنه. این برند از کمبود کتاب و کالاهای فرهنگی مناسب برای کودکان و نوجوانان در ایران استفاده و فروشگاهی تأسیس کرد که بتونه به نیاز این بخش از جامعه پاسخ بده. فروشگاه کتاب هدهد رسالتش رو در بازار فرهنگی ایران «کارشناسی و گزینش کتابهایی برای کودکان و نوجوانان و در دسترس گذاشتن این کتابها در فروشگاههای مجازی و حقیقی خودش» معرفی کرده. به صورتی که والدین ایرانی در تمام شهرهای ایران بتونن به کتابهای مناسب کودکانشون دسترسی داشته باشن.
انواع نیچ مارکتینگ
دستهبندیهای مختلفی برای نیچ مارکتینگ تعریف شده؛ اینکه شما بخواید کسبوکارتون رو روی چه دستهبندیای پیش ببرید، کاملا به تواناییها و علاقهمندیهای شما و ظرفیت بازار بستگی داره. در این بخش با چند نوع دستهبندی معروف برای نیچ مارکتینگ آشنا میشیم، شاید جرقۀ یک کسبوکار نونوآبدار از دل این معرفیها تو ذهن شما روشن شد!
بر اساس منطقۀ جغرافیایی
در این نوع نیچ مارکتینگ، میتونید یک خدمت یا محصول خاص رو برای ساکنان یک منطقه، شهر یا استان طراحی و به بازار عرضه کنید. مثلا کولرهای گازی که مختص مناطقی با رطوبت بسیار بالا.
ویژگیهای جمعیت شناختی
ویژگیهای جمعیت شناختی (Demographic) مثل سن، جنس، درآمد، تحصیلات و معیارهایی از این دست، میتونه بازارهای هدف خوبی برای نیچ مارکتینگ در اختیار شما بذاره. به عنوان مثال فروشگاه لباسی ویژه نوزادان.
بر اساس قیمت
میتونید بر اساس قیمت تصمیم بگیرید که دوست دارید در چه نوع بازار هدفی فعالیت کنید. میتونید محصولاتی گرون برای مشتریان لاکچریپسند طراحی کنید یا اینکه با ارائه محصولاتی خیلی ارزان، دل بازار هدفتون رو به دست بیارید. نمونهٔ معروف فروشگاههای بسیار ارزون قیمتی تو آمریکا که به اسم دالراستور (Dollar Store) شناخته میشن. همین نوع فروشگاهها در کشورهای عربی هم فعال هستند.
بر اساس محصول
در این نوع نیچ مارکتینگ میتونید روی عرضۀ یک محصول خاص به بازار هدفتون تمرکز و تلاش کنید، این محصول رو در بالاترین کیفیت و بهترین قیمت به دست مشتریان خودتون برسونید. بعد از موفقیت در این بازار و تقویت برندتون، این امکان رو دارید که کسبوکارتون رو گسترش بدید.
بر اساس ویژگیهای روانشناختی
ویژگیهای شخصیتی، علایق فرهنگی، ورزشی، اجتماعی، گرایشهای سیاسی و خیلی ویژگیهای روانشناختی دیگه که در بین گروهی از افراد مشترکه، میتونه ایدههای بسیار جذاب و خلاقانهای برای نیچ مارکتینگ به شما بده. کافیه کمی گوشهاتون رو تیز و با دقت بیشتری به دور و بر خودتون نگاه کنید. مثلا برندهای شویندهای در جهان وجود دارن که تمام محصولاتشون رو بهصورت دوستدار محیط زیست تولید کردن. این برندها افرادی با گرایشهای محیط زیستی رو مخاطبشون میدونن.
چجوری برای کسبوکارمون یک برنامهٔ نیچ مارکتینگ اصولی بچینیم
برای موفقیت در هر نوع بازاریابی باید برنامه داشته باشید، نیچ مارکتینگ هم از این قاعده مستثنی نیست. چطور میتونیم در 5 قدم یک برنامه استراتژی بازاریابی گوشهای خوب بچینیم؟
۱. تعیین کنید که قراره در چه حوزهای فعالیت کنید
در گام اول باید تصمیم بگیرید که در چه حوزهای می خواید فعالیت داشته باشید و چه نیج مارکتی رو میخواید برای فعالیت انتخاب کنید. بر اساس انواع نیچ مارکتینگ که در بالا توضیح دادیم، میتونید ایدههای خوبی برای یک کسبوکار جذاب و متفاوت پیدا کنید.
۲. تحقیقات بازار انجام بدید
بعد از انتخاب حوزهای که میخواید در اون فعالیت کنید، باید بهخوبی روی بازار مرتبط با اون تحقیق انجام بدید. ببینید آیا رقیبی در حوزهای که انتخاب کردید دارید یا نه؟ اگر رقیبی وجود داره، نقاط ضعف و قوتش چه چیزهایی هست؟ اگر رقیبی وجود نداره دلیلش چیه؟ در برخی موارد ممکنه تولید محصول برای یک بازار هدف بهاندازهای سخت و هزینهبر باشه که کسبوکارهای دیگر نخواسته یا نتونستن در اون فعالیتی داشته باشن.
مواظب باشید تو دام وسواس بیش از حد هم نیفتید و بازار خودتون رو به شکل عجیب و غریبی کوچک و نیچ نکنید. بالاخره شما میخواید سود کنید و برند معتبری بسازید. با کوچیک کردن بیش از اندازهٔ بازار نمیتونید به این هدف برسید.
۳. با جامعهٔ هدفتون آشنا بشید
یکی از مواردی که در بررسی بازار، باید بهطور دقیق روی اون متمرکز شید جامعهٔ هدفتون هست. ببینید چرا این بازار به محصول شما نیاز داره، رفتار خرید مخاطبان هدف شما چگونهست، شما چطور و از طریق چه کانالهایی میتونید به اونها دسترسی داشته باشید و مسائلی از این دست.
۴. نیچ مارکتینگ رو شروع کنید
خب، حالا که محصول آمادهست و تحقیق مفصلی روی مخاطبان و بازار انجام شده، لازمه کمکم وارد گود بشید و نیچ مارکتینگ خودتون رو شروع کنید. بسته به محصول، بازار هدف و مخاطبانتون میتونید پلتفرمهای مختلفی برای ارائهٔ کسبوکارتون انتخاب کنید. یک صفحهٔ اینستاگرام، یک فروشگاه کوچک یا طراحی سایت فروشگاهی، همگی گزینههایی هستن که میتونید برای شروع کار روی اونها حساب باز کنید.
۵. بهطور مداوم نیچ مارکتینگ خودتون رو زیر نظر بگیرید
بعد از راهاندازی کسبوکارتون حالا باید بهطور مداوم به رصد بازار، مخاطبان و محصولاتتون بپردازید تا از کیفیت انجام کار و رضایت مشتری مطمئن شید. شما برای اینکه نیچ مارکتینگ خوبی داشته باشید باید طوری کسبوکارتون رو طراحی کنید که مشتریهاتون، محصول و برند شما رو عاشقانه دوست داشته باشن و به اون وفادار بمونن.
پیشنهاد میکنیم بخونید:
مزایای نیچ مارکتینگ
تا اینجا به معرفی نیچ مارکتینگ و ابعاد مختلفش پرداختیم، حالا نوبت به اون رسیده که کمی هم از مزایای انتخاب این نوع بازاریابی بگیم:
- با نیچ مارکتینگ میتونید برندی بسازید که کاملا از رقبا متمایز باشه و به عنوان یک مرجع منحصربهفرد برای یک یا چند محصول خاص شناخته بشه.
- بازاریابی گوشهای به شما این امکان رو میده که ارتباطی عمیق و طولانی مدت با مشتریان خودتون بسازید. شما در این نوع بازاریابی به نیاز ویژهٔ مخاطبانتون توجه کردید، به همین دلیل میتونید خیلی راحتتر با ارائهٔ یک محصول با کیفیت، اونها رو مجذوب کنید. اگر محصولتون واقعا اون چیزی باشه که مخاطبتون .میخواد، خیلی آسون تبدیل به یک مشتری دائم میشه و ارتباط عمیقی با شما برقرار میکنه
- کسبوکارهای زیادی برای کارهای بازاریابی خودشون هزینههای هنگفتی انجام میدن اما نیچ مارکتینگ این فرصت رو به شما میده که با بودجهای محدودتر، در هزینههای بازاریابی صرفهجویی کنید.
- از اونجایی که نیچ مارکتینگ برای بازارهای محدود با تعداد کمتری از مخاطبان انجام میشه رقبای کمتری هم خواهد داشت. هر اندازه یک کسبوکار تخصصیتر میشه، از تعداد رقبای مستقیم اون کسبوکار هم کم میشه.
معایب نیچ مارکتینگ
از جمله معایبی که میشه برای نیچ مارکتینگ در نظر گرفت:
- اگر در این نوع بازاریابی موفق شید، چراغ سبزی برای دیگران روشن میکنید که وارد این بازار بشن. در واقع موفقیت شما باعث جلب رقابت و سختتر شدن کارتون میشه. جالبه، نه؟!
- این نوع بازاریابی میتونه وابستگی بیش از اندازهای به یک محصول یا بازار برای کسبوکار شما ایجاد کنه. به عنوان مثال اگر محصول انتخابی شما یک کالای وارداتی باشه و دولت واردات اون رو بنا به دلایلی ممنوع کنه، کسبوکار شما بهطور کلی از بین میره.
- انعطاف پذیری کمی در برابر تغییرات بازار داره، به همین دلیل بهتره تمام تخممرغهاتون رو تو یک سبد نچینید و روشهای دیگهای هم برای کسب درآمد داشته باشید. همیشه سعی کنید روشهای کسب درآمد از اینترنت رو بهعنوان راه جایگزین در نظر داشته باشید.
نیچ مارکتینگ؛ یک راه میانبر عالی برای رسیدن به موفقیت
نیچ مارکتینگ اگر بهدرستی اجرا بشه میتونه یک راه میانبر عالی برای کسب درآمد و رسیدن به موفقیت باشه. حتی خیلی از کسبوکارهای بزرگ هم برای بهتر کردن برندشون و کسب درآمد با حاشیه سود بالا وارد نیچ مارکتها میشن و سعی میکنن از این طریق مشتریان وفاداری برای خودشون بسازن. در این روزهایی که خیلی از کسبوکارها در بازارهایی یکسان، خدمات و محصولاتی مشابه هم در ویترین میذارن، میتونید با کمی خلاقیت یک نیچ مارکتینگ عالی راهاندازی کنید و خیلی سریع دیگران رو پشت سر بذارید.